Santa Criz Eslabakoitz
Baskoien eta erromatarren hiria
Iruñetik 40 minutura kokatuta, Ekialdeko Nafarroa Ertainaren bihotzean, Zangozako eskualdean, aztarnategiak, hiriaren foroa eta nekropolia izan zenaren hondarrak gordetzen ditu, eta baskoien eremuko hiri erromatarren esfera publikora hurbilketa bikaina eskaintzen du. Zentzu honetan, bisita ona da Andelo (Mendigorria), Cara (Santakara) edo Los Bañales (Uncastillo) bisitatzeko osagarri gisa, azken hau Zaragozako lurretan. Santa Criz Eslabakoitz, gainera, aitzakia ona da inguruko beste aztarna erromatar garrantzitsuak aurkitzeko, hala nola Liedenako villa erromatarra edo Iluberitani-en hiriko eraikinak, Irunberrin.
Aztarnategia 1917an aurkitu zuen Juan Castrillo apaizak, eta 90eko hamarkadaren erdialdetik aurrera etengabeko indusketa arkeologikoak egin dira, Tx. Mateo, P. Sáez eta R. Armendáriz taldearen gidaritzapean. Gaur egun, Eslabako Udalaren eta Nafarroako Unibertsitateko Filosofia eta Letren Fakultatearen artean sinatutako lankidetza-hitzarmen bati esker, taldeen bisita gidatuak eta hainbat ekitaldi antolatzen dira, baskoien lurraldean Erromaren benetako isla den honi bizitza itzultzeko asmoz.
Erromatarren aurreko hiria
Foro inperiala
Nekropoli zibikoa
Ezagutu gure museo birtuala
Ikerketak
1917-1994
Aurrekariak
2017an ehun urte bete ziren Santa Criz Eslabakoitzen izena lehen aldiz argitalpen zientifiko batean agertu zenetik. 1917an izan zen Juan Castrillok, orduan Sadako apaiza zenak, Nafarroako Monumentuen Batzordearen Buletinean Maximino eta Maximo enperadoreen miliario bat argitaratu zuenean, K.o. 238. urtean datatua… Irakurri gehiago
1994
Miaketak
1994an, Pilar Sáez de Albéniz, Rosa Armendáriz eta Txaro Mateok Eslabako udalerriaren zati bat hartzen zuten miaketa sistematikoak egin zituzten (iparraldeko eta hegoaldeko baso birlandatuak baztertu ziren), eta horrek enklabea bere ingurune hurbilean kokatzeko oinarriak ezarri zituen… Irakurri gehiago
1995
Lehen indusketa kanpaina
1995ean miaketa mekanikoak egin ziren 163 lursailean, eta horrek egitura arkeologikoak ateratzea ahalbidetu zuen, horien artean 1 Mausoleo izeneko hilobi-barrutia. Aurkikuntzaren garrantzia ikusita, Pilar Sáez de Albéniz, Rosa Armendáriz eta Txaro Mateok osatutako taldeak… Irakurri gehiago
1996
Bigarren indusketa kanpaina
1996an, eta berriro ere Nafarroako Gobernuaren dirulaguntzarekin, Pilar Sáez de Albéniz, Rosa Armendáriz eta Txaro Mateo hiru arkeologoek eta bi langilek osatutako talde berak jarraitu zuen esku-hartze arkeologikoarekin. Lanak nekropolian, muinoaren hegalean eta mendebaleko aldean, sarbideko bidearen ondoan, kontzentratu ziren… Irakurri gehiago
2006
Hirugarren indusketa kanpaina
Aztarnategiaren Plan Zuzentzailea egiteko, Pilar Sáez de Albéniz, Rosa Armendáriz eta Txaro Mateok aurreko hamarkadan hasitako lanekin jarraitu zuten. Lehen jarduketa muinoaren eta haren ingurune hurbileko lursail bakoitzaren miaketa sistematikoa egitea izan zen, aztarnategi arkeologikoa mugatzeko eta sektorizatzeko… Irakurri gehiago
2007
Laugarren indusketa kanpaina
2007. urtearen hasieran, Nafarroako Foru Komunitatean nahiko berria zen esku-hartze bat egin zen; miaketa geofisikoa. Lan honekin, enklabeko alderdi batzuk argitu ziren, batzuk soilik sumatuak eta beste batzuk ezezagunak. Horrela, muinoaren eremuan hiri-sare trinko eta oso ongi kontserbatua zegoela baieztatu zen, eta nekropoliaren konfigurazioaren zirriborro errealistagoa egin ahal izan zen. …. Irakurri gehiago
2015
Sendotzea
2015ean sendotze eta balioan jartzeko lanak egin ziren Civitas-en, sarbideak eta seinaleak hobetuz. Irakurri gehiago